2. Cümle yapısı  

Düz cümlede kelimelerin dizilişi:
fiil - özne - nesne - tümleç

Söz dizimi

Kitabımızda bu şekilde dizilmiş cümleler pek az. Hemen her ayette, vurgu ya da ahenk sebebiyle kelime sırası düz cümle kalıbından farklı:

enzelallâhu sekînetehû 'alâ rasûlih(i)
ketebe rabbukum 'alâ nefsihir-rahme(te)
kutibe 'aleykumus-siyâmu kemâ kutibe ...
vecâe raculun min aqsal-madîneti yes'â
innâ ca'alnâhu qur-ânen 'arabiyyen
innâ enzelnâhu fî leyletil-qadr(i)

Şehadet

Şehadet kelimeleri bir çok ayette haber olarak zikredilmiş:

lâ ilâhe illâ ene    Ben
lâ ilâhe illâ ente   Sen
lâ ilâhe illâ hû     O
lâ ilâhe illallâh(u)
muhammedun rasûlullah(i)

Bir ayette (münafıkların ağzından) yalan şehadet olarak geçer:

neşhedu inneke lerasûlullah(i)

Tesbih

Aşağıdaki tesbihlerin hepsi aynı anlamda, sadece tesbihin uygulandığı kelime değişiyor:

subhânallâh(i)
subhânehû vete'âlâ 
subhânellezî esrâ
subhânekallâhumme
subhâne rabbinâ

  rabb + î  -->  rabbî  = Rabbim
  el-'azîm = ulu
subhâne rabbiyel-'azîm     [rükû']
  el-a'lâ = yüce
subhâne rabbiyel-a'lâ      [secde]

Hamd

Şu cümleler ise “Hamd Allah’ın” diye başlıyor. Gece ve gündüzü, karanlık ve aydınlığı yaratana da, bize hidayet verene de hamd olsun:

el-hamdu lillâh, ellezî halaqas-semâvâti vel-ard(a)
el-hamdu lillâh, ellezî ca'alez-zulumâti ven-nûr(a)
el-hamdu lillâh, ellezî hedânâ lihâzâ

Dersler