27:88 sun`allâhillezî etqane kulle şey İşte bu, her şeyi sağlam yapan Allah'ın sanatıdır.
Yüce Allah, kendi sanatı olan yaratılışı anlamamız için bize muhtelif sanatlar öğretiyor.
Mimarlıktan müziğe, hattatlıktan mutfağa, terzilikten yazılıma...
her yaptığımız iş bir sanat olarak değerlendirilmeli, öyle okunmalı.
Iqra projesi 1991'de (henüz web yok iken) basit bir Mac yazılımı olarak başladı. Birbiriyle ilişkili çok sayıda metin dosyasının iç yapısını kullanarak bilgiye hızlı erişim sağlıyordu. Kuran metni ve meali, içine eklenen yapısal elemanlarla, bu yazılıma uyarlandı. Sonuç olarak, Kuran'ın istenen ayetine bir anda erişebiliyor ve aranan kelimeyi birkaç saniye içinde bulabiliyorduk.
1. Mac sürümü – 1991
Mac daha ilk günden yerelleştirmeye uygun tasarlanmıştı. Her pencerede farklı bir dil kullanabiliyorduk. Böylece Kuran metnini ve mealini aynı ekranda iki pencerede izleme imkanı doğdu.
Basit bir DOS programı olan Salsabil'den Arapça metin, Diyanet mealinden Türkçe metin kullandık. Think Pascal ile geliştirilen bu yazılım sadece Mac OS altında çalışıyordu.
Yazılımın Arapça (ve diğer diller) ile uyumunu gösteren bir ekran resmi bulamadım. Ama bu özelliği sayesinde
ödül kazandığını burada eklemeliyim.
2. Windows sürümü – 1994
Bilkent'te öğretim üyesi olan David Davenport yazılımı Windows'a uyguladı ama uygulama çok başarılı olmadı. Mac OS'de çalışan bir çok özelliği Windows'a taşıyamadık. Arapça metin şöyle dursun, Türkçeye özgü Ğ ve Ş bile doğru görünmüyordu, çünkü işletim sisteminde bu özellikler yoktu. Yine de, PC dünyasında İngilizce meale en hızlı ulaşan yazılım oldu.
3. Java sürümü – 2004
Yazılımın Java'ya taşınması ile, Easy View bütün masa-üstü ve diz-üstü sistemlerde çalışabilir oldu. Dil sorunu büyük ölçüde çözüldü.
Java ayarları doğru yapılınca bu penceredeki Türkçe harfler elbette doğru görünüyordu. (Şu sıralar hiç Java kullanmadığım için ayarları yapmadım) Sonraki sene Unicode sayesinde dil sorunu kökten çözüldü.
Iqra 3
Quranic Arabic Corpus çıkınca, Arapça metne hakim olmaya başladık.
Genel amaçlı metin işleme yazılımı Easy View, sadece Kuran amaçlı Iqra yazılımına dönüştü.
Bu arada sayfa düzenini standart mushaflara uygun hale getirdik.
Kelimelerin kökleri verildiği için artık Mucem yazılımı da gerçekleşebilirdi.
Yukarıdaki pencereyi görmek için cihazınızda Java kurulu olmalı ve şu iki dosyayı indirmelisiniz:
jar file ve
me_quran font
Lakin Java ile yazılım geliştirmek zordu, 7 yılda fazla ileri gidemedik. Mucem bir türlü hayalden hakikate çıkamadı.
Üstelik o yıllar mobil cihazların tırmanış zamanıydı ve standart Java bu cihazlarla uyumlu değildi. Mobil cihazlarda çalışması için web sayfalarına geçmeliydik.
Şimdi çok ilkel görünen bu tasarımda istenen bütün data mevcut. İlk defa kendi web sayfamızda Kuran metni ve meali bir arada göründüğü için bu sayfa çok önemli bir adım: Artık dosya indirmek ve yazılım kurmak tarihe karıştı. Öte yandan, bu ilk sürümde hatalar vardı. Arapça metne bakınca, besmele ile ilk ayetin karıştığını görebilirsiniz:
V3.11
Iqra ve Visual Mujam projeleri birleşti (Kasım 2019)
Arapça kelime kökleri gösteriliyor ve ilk defa Mucem tablosu ile ilişkili çalışıyor. Yine ilk defa ilkel bir menü görülüyor. Aşağıdaki telefon ekranına sadece tek panel sığmış:
Iqra3 için bu son sürümde, Iqra4'de kullandığımız hemen bütün özellikler var, lakin görünüm epeyce farklı:
Iqra 4
Bu sürümde yazılımın muhtelif parçaları tek pencerenin farklı panellerinde görünüyor. Artık bütün gayretimiz zarif görünüm ve kolay kullanım yönünde...
